Yatırım yapmak isteyenlerin aklındaki bir diğer soru ise ‘’Politika faizi nedir?’’ olur. Politika faizi, bir ülkenin merkez bankası tarafından belirlenen ve kısa vadeli faiz oranlarını yönlendirmeyi amaçlayan orandır. Merkez bankaları; ekonomik istikrarı sağlamak, enflasyonu kontrol etmek ve ekonomik büyümeyi teşvik etmek amacıyla bu faizi belirler.
Politika faiz etkileri, Merkez Bankası tarafından belirlenir. Politika faizi, bankalar arası borçlanma oranlarını , ticari bankaların kredi ve mevduat faiz oranlarını etkileyerek genel ekonomi üzerinde etkiye sahiptir. Merkez Bankası, enflasyonu çok yükseltmesini ya da düşmesini önlemek için politika faizini artırıp azaltabilir. Ekonomik büyüme, işsizlik ve enflasyon gibi makro ekonomik hedeflere ulaşmak için politika faizini para politikasına yönlendirebilir. Politikanın şeffaflığı, piyasalarda güven oluşturur ve finansal istikrar oluşturur.
Politika Faizi Nasıl Belirlenir?
Bir ülkenin merkez bankası tarafından ekonomik hedefler doğrultusunda belirlenen faize politika faizi belirlenmesi denir. Merkez bankası faiz oranı belirlerken çeşitli ekonomik göstergeleri ve küresel gelişmeleri dikkate alır. Belirleme sürecini enflasyon, büyüme ve işsizlik oranı gibi etkenler belirler.
● Merkez bankaları enflasyon oranını dengede tutmayı amaçlar. Eğer ki enflasyon yükselirse politika faizi artırabilir, enflasyon düşüyorsa da politika faizini düşürebilir.
● Yavaşlayan bir ekonomi için faiz oranları düşürülebilir.
● Merkez bankası para politikasını işsizlik oranına göre dikkate alabilir. Düşük faiz oranları ile ekonomik aktiviteyi arttırarak işsizliği azaltabilir.
● Ülkenin dış ticaret dengesi ve cari işlemler dengesi de faiz kararlarını etkileyebilir.
● Diğer ülkelerin faiz oranları merkez bankasının kararlarını etkileyebilir.
● Merkez bankasının para politikası kurulu belirli aralıklarla toplanır ve politika faizi hakkında kararlar alabilir.
Ekonomik ve finansal göstergelerin kapsamlı bir analizine dayanan karmaşık bir süreç sonucunda politika faiz belirlenmesi gerçekleşir.
Politika Faizi Yatırımları Nasıl Yönlendirir?
Politika faizi, ülkenin merkez bankası tarafından belirlenen temel faiz oranıdır. Faiz oranlarının ekonomiye etkisi; yatırımları yönlendirmesi, tüketici davranışlarını ve yatırım kararlarını nasıl etkilediğine göre değişiklik gösterir.
Yatırım ve politika faizi nasıl yönlendirdiğine dair temel mekanizmalar bulunur. Bunlardan ilki faiz oranlarının yükselmesidir. Bankaların kredi verme maliyetleri de politika faizi yükseltildiğinde artar. Bu durumda bireylerin ve işletmelerin kredi faiz oranları yükselir. Faiz oranlarının düşmesinde ise bankaların kredi verme maliyetleri politika faizi düşürüldüğü zaman azalır.
Bir diğer mekanizma ise yüksek faiz ortamıdır. Bankaların mevduat faiz oranlarını artırır ve tasarruf etmeyi daha cazip hale getirir. Düşük faiz oranında ise bankaların mevduat faiz oranlarını düşürür ve bu da tasarruf etme yerine yatırım yapmayı teşvik eder. Yatırımcıların beklentileri de bu etkenler içindedir. Şirketlerin borçlanma maliyetlerini düşürdüğü zaman düşük faiz oranları kar marjlarını artırabilir.
Yatırımcıların getiri arayışı da etkenler arasında bulunur. Faiz oranlarının düşük olduğu bir ortamda yatırımcılar daha yüksek getiri arayışı ile farklı varlık sınıflarına yönelebilirler. Faiz artışı ve indirimi ile yapılan yatırımlar da bu bağlamda etki yaratır. Yabancı yatırımcıları ülkeye çekebilmek için yüksek politika faizi uygulanabilir. Yabancı sermaye çıkışına düşük faiz oranları neden olabilir ve bu da yerel para birimini zayıflatabilir.
Politika Faizi Hangi Araçlarla Desteklenir?
Politika faizi, tek başına yeterli olmayabilir. Merkez bankaları, politika faiz kararları desteklemek ve hedeflerine ulaşmak için çeşitli diğer araçlarla da kullanılabilir. Kullanabileceği araçlar açık piyasa işlemleri, zorunlu karşılık oranları, merkez bankası borç verme ile borç alma faiz oranları ve varlık alım ile satım programları şeklinde sıralanabilir.
Aynı zamanda ileriye dönük rehberlik, döviz müdahaleleri, reeskont oranları, likidite sağlama ve geri çekme operasyonları, makro ihtiyati tedbirler ve rezerv opsiyon mekanizması da kullanılan araçlar içindedir. Bu araçlar, merkez bankalarının politika faizini daha etkili bir şekilde uygulamasını katkıda bulunur.
Sıkça Sorulan Sorular
Politika Faizi Artarsa Ne Olur?
Politika faizi arttırıldığı zaman ekonomik etkiler geniş kapsamlı olur. Politika faiz etkileri artarsa; kredi faizleri yükselir, tasarruflara teşvik edilir, hisse senetleri fiyatları düşer, ekonomik büyüme yavaşlar ve enflasyon kontrol altına alınabilir.
Politika Faizi Ne Zaman Açıklanır?
Politika faizi genellikle merkez bankalarının düzenli olarak gerçekleştirdiği toplantılarda açıklanır. Bu toplantılar belirli aralıklarla yapılır ve her merkez bankasının toplantı takvimi farklı olabilir.
Politika Faizi Artarsa Borsa Ne Olur?
Politika faizi artarsa; yüksek faiz oranları şirketlerin borçlanma maliyetlerini arttırdığı için kar marjlarını azaltır.Bu yüzden de hisse senedi fiyatları düşer. Aynı zamanda daha yüksek faiz getirisi sunan menkul kıymetlere yatırımcılar yönelebilir. Şirketlerin yatırım ve büyüme stratejileri zarar görebileceği gibi ekonomik büyüme de yavaşlıklar ortaya çıkar. Son olarak da yerel para birimini güçlendirerek döviz kuru ve piyasa beklentileri üzerinde etkiler ortaya çıkabilir.
Politika Faizi Artarsa Mevduat Faizi Ne Olur?
Politika faizi artarsa mevduat faizinde artışlar meydana geldiği gibi tasarruf cazibesi de artar. Bankaların finansman maliyetleri de yükselir.
Politika Faizi Sabit Kalırsa Ne Olur?
Politika faizi sabit kalırsa ekonomideki stabilite devam eder ve kredi ile mevduat faizleri stabil kalır. Aynı zamanda yatırım kararları üzerindeki etkiler sabit kalarak, enflasyon ve para arzı üstündeki etkiler sınırlanır. Bunun yanında piyasa beklentileri ve ekonomik görünümler içinde değişim sağlanmaz. Döviz kuru ve ticaret dengesi da daha az doğrudan etkiye sahip olur. Genel olarak bakıldığında politika faizinin sabit kalması, ekonomik aktivitelerde ani değişiklikler yaratmaz.